Uyku sağlıklı bir zihin ve beden için en temel ihtiyaçlarımız arasında olsa dahi bazı durumlarda uyunmaması gerekebilir veya uyumak istemediğiniz bir dönemden geçiyor olabilirsiniz. Sınav dönemlerinde daha fazla çalışabilmek, araç kullanırken sorun yaşamamak veya işiniz uykunuzdan feragat etmenizi gerektirebilir. Bu sebeple bir anda gelen uyku halinden hızlıca uzaklaşmanıza yardımcı olacak yöntemler var. Tabi sonrasında sağlık sorunları yaşamamak için dinlenmenize yeter kadar uyumayı unutmamalısınız. Peki, uyku açma yöntemleri arasında en etkileri hangileri?
Temiz Hava
Bulunduğunuz ortamı havalandırın, temiz ve serin hava uykunuzun kaçmasına yardımcı olur ve hızlıca uykunuzun dağılmasını sağlayabilir. Uyandığınız zaman veya uyumak istemediğinizde bulunduğunuz ortamı mümkün olduğunca havalandıra bilir balkon, pencere önü gibi havadar yerlere geçebilir veya kısa süreliğine dışarı çıkabilirsiniz.
Yürüyüş Yapın
Uykuya dalma ve uykuda kalma sürenizi etkilediği düşünüldüğü için genellikle uykudan önce egzersiz yapılması tavsiye edilmez. Fakat amacımız uykumuzun açılması olduğundan sportif aktiviteler sağlıklı biçimde uyanık kalmanızı sağlayabilir. Ayrıca uykuyu açmak için yürüyüş yeterli gelmezse egzersiz yaparak vücudunuzun hızlı bir şekilde uyanmasını sağlayabilirsiniz.
Uyku Öncesi Kafein
Uykudan önce şekersiz ve sütsüz kafein içeriklerini tüketmek, uykunuzun gelmesini önleyebilir. Kafein, uyanıklığı artırabilen ve uyku başlangıcını geciktirebilen bir uyarıcıdır. Kafein tükettiğinizde, kan dolaşımınıza emilir ve beyninize gider ve burada uykululuğa neden olan bir kimyasal olan adenosinin etkisini bloke eder. Bu, artan uyanıklık sonuçlanır, bu nedenle kafein genellikle insanların uyanık kalmasına yardımcı olmak için kullanılır. Kafeinin etkileri, bireysel metabolizmanız ve tüketilen kafein miktarı gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Kafeinin etkileri birkaç saat boyunca devam edebilmektedir fakat uyumamak için miktarını arttırmak kalp ritminizi etkileyebileceği için dikkatli olmanız tavsiye edilir.
Soğuk Duş Alın
Uyku öncesi soğuk duş almak kan basıncınızın hızlanmasını sağlayarak canlılık verir, uyanıklığı arttırır ve vücudu uyararak uykuya dalmanızı zorlaştırır. Soğuk duş ilk duyulduğunda çılgınca gelse de etkili bir yöntemdir. Direk soğuk duş almak alışık olmadığınız için size zor gelecektir bu sebeple ılık su ile vücudu alıştırarak yapmanız tavsiye edilir. Eğer duş alamıyorsanız belirli aralıklarla yüzünüzü ve boynunuzu soğuk hatta buzlu su ile yıkayarak uyanıklık sürenizi uzatabilirsiniz.
Sakız Çiğnemek
Uyumamak için sakız çiğnemekte etkili yöntemler arasında en az bilinen yöntemlerden olsa dahi en etkilileri arasındadır çünkü çiğneme eylemi ile mideniz uyanık kalır bu sayede uykunuzun gelmesini erteleyebilirsiniz. Çiğneme eylemi beyninizin açık kalmasında yardımcı olur. Açlıktan uyuyamadığınız geceler olmuştur, midenin uyarıcı etkisi beynin kendini daha geç kapatmasında yardımcı olabilir. Sakız çiğnemek kan akışını ve kalp atış hızını artırır, bu da kendinizi daha uyanık hissetmenizi sağlar.
Uyarıcı Aktivitelerle İlgilenin
Uykunuzun gelmemesi için beyninizin uyarılması ve canlı kalmasını sağlamanız gerekir bunun için hareketliliğinizi arttırabilir veya uyanık kalmanızı sağlamak istediğiniz işinize ara vererek dikkatinizi dağıtacak şeyler yapabilirsiniz. Eğer ilginizi çekiyorsa aksiyon, korku konularında dizi veya filmler izleyebilirsiniz fakat çok uzun süre ekrana bakarak gözlerinizi yormamalısınız. Göz yorgunluğu ile birlikte göz kapakları kapanır ve kendinizi birden uykuda bulabilirsiniz. Bunlara ek olarak yapabiliyorsanız enstrüman çalmak, dans etmek, yemek yapmak ve sudoku, santranç gibi zeka oyunları oynamak sizi dolayısı ile beyninizi uyarır ve uyanık kalmanıza yardımcı olur.
Parlak Işık
Bulunduğunuz ortamın aydınlık olması da uykunuzun gelmemesi için yardımcı olur. Loş ve sakin ışıklar, sakin ve dingin bir his uyandırdığı için uykunuzun gelmesine neden olur. Fakat göz sağlığınızı korumak için çok yüksek ışıktan kaçınmanız gerekmektedir. Yüksek ışıl gözlerinizi yorabilir bu da uykunuzun artmasını sağlayabilir.
Enerji İçeceği
İçerisinde bulundurduğu yüksek kafein miktarı sayesinde uykunuzun gelmesini erteleyecek yöntemler arasında geçmektedir ama dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. İçtiğiniz enerji içeceği veya kahve türlerine, miktarına göre değişebilir ama iki içecek arasına 3-4 saat zaman geçmelidir. Kısa aralıkla tüketmenizin sağlığınıza zararlı etkileri olabilir. Kalp, şeker, tansiyon, diyabet gibi rahatsızlıklara yol açtığı kesin olmasa da dikkat edilmelidir. Uyku açma yöntemleri arasında tavsiye edilmeyen yöntemlerdendir.
Müzik Dinlemek
Uykunuzun kaçmasına yardımcı olabilir ama tabi ki bu durum müzik zevkinize göre değişebilir. Eğer ders çalışırken veya işiniz ile ilgili çalışırken Türkçe müzikler dikkatinizi toplamanıza engel oluyorsa hareketli yabancı müzikler enerjinizi yükseltmenizi sağlayabilir. Eğer hareketli veya yabancı müzikler sevmiyorsanız klasik müzik veya enstrümantal müzikler ile vücudunuzu uyanık tutmaya çalışabilirsiniz.
Ağır Yiyeceklerden Kaçının
Ağır yiyecekler sizi ağırlaştırıp uykunuzun gelmesine sebep olabilir. Hafif atıştırmalıklar tüketmek ise tam aksine uykunuzun açılmasını sağlayabilir. Hem çiğnemek hem de midenizin devamlı çalışmasını sağlamak uyanık kalmanızı sağlayacaktır. Ayrıca ağır diye nitelendirdiğimiz yağlı besinler kan şekerimizi arttırarak uykumuzun gelmesini sağlar bu sebeple ağır yiyeceklerden kaçınılması tavsiye edilir.
Şekerleme Yapın
Uyku insanın hem fizyolojik hemde psikolojik olarak ihtiyaç duyduğu şeylerin başında gelir. Vücudun yenilenmesi ve dinlenmesi için çok önemlidir. Bu sebeple uzun süreli uykusuz kalmak hem fiziksel hemde mental açıdan sizi yoracak ve uykusuz kalmanız gereken işe odaklanmanızı engelleyecektir. Yarım saat ile bir saat arası uyku hem iyi hissetmenizi sağlayacak ve yaptığınız işe odaklanmanıza yardımcı olur.
Adrenalin
Adrenal bezler tarafından stres veya heyecana tepki olarak salınan bir hormondur. Vücudu bir tehdide veya tehlikeye tepki vermeye hazırladığı için genellikle "savaş ya da kaç" hormonu olarak anılır. Adrenalin salınımının uyku üzerinde önemli bir etkisi olabilir. Adrenalin salındığında, yüksek bir uyarılma ve uyanıklık durumuna neden olarak uykuya dalmayı veya uykuda kalmayı zorlaştırabilir. Adrenalin ayrıca kalp atış hızını, kan basıncını ve solunumu artırabilir ve bunların tümü uykuyu daha da bozabilir. Fakat sağlık açısından çok risk taşıdığı için tavsiye edilen yöntemlerden değildir.
Taze Meyve ve Sebze Suları Tüketmek
İçerisinde bulunan doğal şeker sayesinde iyi hissetmenizi sağlar vücudunuz dopamin salgılar bu da uykunuzun kaçmasını sağlar. Ayrıca içeriğinde bulunan bol miktarda C vitamini ve antioksidanlar yorgunluk hissinizi gidererek dinç olmanıza yardımcı olur. Doğallığı sebebi ile en çok tercih edilen olmasa da en çok önerilen yöntemlerin başında gelir.
